تابهحال از خود پرسیدهاید استفاده از یک ابزار به ظاهر ساده مانند نوار نقاله چه تحول بزرگی در صنعت و زندگی بشر ایجاد کرده است؟ بدون شک اولین سامانهای که در زمینه نوار نقالهها پیشرفت چشمگیری پیدا کرد سامانههای انتقال بار و حملونقل بود. همچنین صنایع متفاوت دیگری نیز از این ابزار پرکاربرد بهرهگیری کرد. از حدود سال ۱۸۹۲ که برای جابهجایی زغالسنگ در معادن از اولین نوار نقالهها استفاده شد تا امروز یعنی سال ۲۰۲۴ تمرکز شرکتها و کمپانیها بر گسترش، کارایی و ماندگاری بیشتر نوار نقالهها بوده است. در کشور ما ایران نیز نوار نقاله کاربردهای بسزایی در صنعت داشتهاند همچنین همواره تولیدکنندگانی دغدغهمند به رقابت با دیگر شرکتها میپردازند. اگر تمایل دارید که اطلاعاتی جامع، راجع به کاربردهای نوار نقاله بدانید خواندن این مطلب از وب سایت آلفارول به شما توصیه میشود.
بیشتر بخوانید: نوار نقاله شیبدار،مزایا،کاربرد و ویژگیها
نوار نقاله در صنعت
دستگاهی پرمصرف که در حوزه سیستم جابهجایی و انتقال کالا فعالیت میکند و قادر است انواع مواد در ابعاد مختلف را جابهجا کند، نوار نقاله نام دارد. این دستگاه توانمند که اشکال و وزنهای گوناگونی را تحمل میکند با نامهای دیگری چون تسمه نقاله (Conveyor Belt) یا کانوایر نیز، شناخته میشود. این وسیله جابهجایی اجسام سنگین که از دلمشغولیهای همیشه بشر بود و نیروی کار زیادی را میطلبید، میسر کرد و با تجهیزات متنوعی که روزبهروز به این ابزار اضافه میگردد کار انسان و صنعت سهولت بیشتری پیدا کرده است. حملونقل مکانیزه برای انتقال اشیا از مکانی به مکان دیگر از کاربردهای نوار نقاله است. بهطورکلی این دستگاه یک نوار محکم و پهن دارد که بر روی غلطک حرکت میکند. انتقال اشیا میتواند به صورت افقی یا مستقیم و در ارتفاع یا به صورت شیبدار انجام گیرد. کاربردهای نوار نقاله برای بشر آنقدری زیاد و متنوع است که بحث موردنظر خود را با تشریح عناوینی دیگر ادامه دهیم.
معرفی اجزای نوار نقاله
اگر سؤال شما این باشد که اجزای تشکیلدهنده نوار نقاله کدامها هستند پاسخ را با کلماتی همچون بلبرینگ، زنجیر و چرخ زنجیر، تسمه، درام، یاتاقان، کوپلینگ، پولی، گیربکس و الکتروموتور میدهیم. در ابتدا باید بدانید که تسمه نقالهها از یک یا چند لایه تشکیل شدهاند. یعنی یک نوار سه لایه دارای پوشش لاستیکی پایین و بالا بهاضافه منجید است. این ابزار با توجه به کاربردهای نوار نقاله ساخته میشود یعنی با توجه به مادهای که قرار است با این دستگاه حمل شود مواد سازنده آن مشخص میشود. فولاد، نایلون، پلیاستر و کتان میتوانند مواد اولیه ساختاری یک تسمه نقاله را تشکیل دهند. یک تسمه یا نوار برای حمل در مسیر رفت و تسمه دوم برای مسیر برگشت مورداستفاده قرار میگیرد.
قسمت بعدی غلطک یا رولیک بوده که وظیفه حرکت نوار نقاله را بر عهده دارد. آنها خود انواع مختلفی دارند که در این قسمت به انواع غلطک اشاره میشود:
- غلطک های هرزگرد مسیر رفت و برگشت
این ابزار به عنوان تکیهگاه نوار، در مسیر حمل یا برگشت به کار گرفته میشوند و توان موردنیاز برای به حرکت درآوردن نوار را کاهش میدهند.
- غلطک یا توپی
نام دیگری که برای این عنوان در نظر گرفته میشود، درام است. درامها با شکلهای استوانهای خود به چرخش در میآیند و معمولاً هر نوار نقاله دو درام در ابتدا و انتها دارد.
- غلطک تنظیمکننده کشش نوار نقاله
این نوع غلطک میتواند مقدار کشش مناسب نوار نقاله را به کمک رگلاژ تنظیم کند.
غلطک محرک نیروی خود را از موتور تأمین میکند و بدین وسیله نوار نقاله را به حرکت در میآورد.
- غلطک snub
این وسیله وظیفه هماهنگی بین راستای ورود و خروج نوار نقاله را با مسیر برگشت پایین هماهنگ میکند.
- رولیک های بالا و پایین
این غلطکها نیز هدایت نوار نقاله به سمت بالا یعنی مسیر بازگشت و به سمت پایین یعنی مسیر حمل را انجام میدهند.
سیستمها به عنوان یکی دیگر از اجزای مورد نقاله باید مورد بررسی قرار گیرند. آنها نیز به نوبه خود انواع مختلفی دارند که در این بخش معرفی میگردند:
- سیستم رگلاژ (فیکس کردن کشش نوار در حد نیاز)
- سیستم خود تنظیم (نگه داشتن نیروی کششی نوار به وسیله پیچها یا سیستم کنترل اتوماتیک)
- سیستم گرانش (فراهم کردن کشش لازم غلطک به کمک بهرهگیری از یک وزنه هادی)
- سیستم محرک (آمادهسازی توان موردنیاز و هدایت آن به غلطک محرک برای تأمین حرکت)
- سیستم تمیز کردن (تمیز کردن نوار نقاله و غلطکها)
- سیستم باردهی (هدایت سیستم تغذیه بار روی نوار نقاله)
- سیستم تخلیه (کمک به بار یا کالا برای خروج از سیستم نوار نقاله)
تشریح عملکرد نوار نقاله
با آنکه کاربردهای نوار نقاله در صنعت بیشمارند از یک سیستم عملکردی ساده پیروی میکنند. این دستگاه به وسیله یک الکتروموتور و گیربکس شروع به کار میکند و در مسیری که از پیش مشخص شده است به گردش در میآید سپس کالاهایی که روی تسمه نقاله یا همان نوار نقاله قرار میگیرند به مکان موردنظر انتقال داده میشوند. کانوایرها به همین راحتی وظایف سنگینی را از دوش صنعت برمیدارند.
بیشتر بخوانید: کاربرد نوار نقاله پلاستیکی
کاربردهای نوار نقاله
هر ابزار و وسیلهای که به کمک بشر میآید باید جایگاه درست خود را پیدا کند تا بتواند مصرفکننده را از گمراهی و سردرگمی نجات دهد. بنابراین در این بخش به کاربردهای نوار نقاله در صنایع مختلف میپردازیم:
- صنایع حمل و نقل
نوار نقالهها اینگونه به کمک صنعت حملونقل میآیند که میتوانند با ابعاد مختلف خود و تحمل اوزان متفاوت، کار جابهجایی وسایل در اماکنی همچون فرودگاه، اداره پست، اماکن مربوط به تأسیسات، اداره گمرک و تولید محصول را انجام دهند. پر واضح است که هرجا لازم باشد انتقالی صورت گیرد میتوان از انواع این دستگاههای پرکاربرد بهرهگیری لازم را برد.
- صنعت معادن
نوار نقالهها با پوششهای مقاومی که در برابر فرسودگی و سایش یا حرارت دارند میتوانند در فرایندهای زغالسنگ، سنگهای معدنی، کلوخه و انواع مواد معدنی مورداستفاده قرار گیرند.
- صنایع غذایی
در کارخانهها بهویژه تولیدیهای قند و شکر مشکلاتی از قبیل جابهجایی مواد خام یا چرب با وجود نوار نقالهها وجود ندارد. با استفاده از کانوایرهای شیبدار که در این صنعت بیشتر مورداستفاده قرار میگیرند، میتوان به صورت امن، بهداشتی و مطمئن کار جابهجایی مواد غذایی را انجام داد.
- صنعت فولاد و سیمان
در بخشهایی که مواد سایندگی بالایی دارند و در حرارتهای بسیار بالا سرخ یا ذوب میشوند، میتوان از این دستگاه پرکاربرد استفاده کرد. صنعت فولاد و صنعت سیمان از این دسته محسوب میشوند زیرا نوار نقاله در این بخش به دلیل داشتن عمر بالا و مقاومت در برابر ضربات سنگین پارگی میتواند به بهترین نحو هزاران تن مواد فولادی با دمای بالا را جابهجا کند.
- صنعت کشاورزی
خوشبختانه بشر روزبهروز به پیشرفتهای متمادی دست پیدا میکند که از جمله آن میتوان انتقال گیاهان برداشت شده در صنعت کشاورزی به وسیله دستگاههای پرمصرف نوار نقاله را مثال زد.
- کارخانهها به ویژه صنعت خودروسازی
در خط تولید بسیاری از کارخانهها بهویژه صنایع اتومبیلسازی از نوار نقاله استفاده میگردد زیرا به راحتی میتوان قطعات و مواد را از نقطهای به نقطه دیگر تغییر مکان داد.
همانطور که مشاهده میشود کاربردهای نوار نقالهها بهقدری زیاد و غیرقابلشمارش هستند که صحبت در مورد تمام آنها در این فرصت نمیگنجد اما میتوان به خطهای تولید کارگاهها، بارگیری کشتی، صنایع نقاشی، صنعت بازیافت، صنایع دارویی و بهداشتی، پلههای برقی و انواع فروشگاهها نیز اشاره کرد.
انواع نوار نقاله
با توجه به گوناگونی کاربردهای نوار نقاله بهتر است بخشی نیز به شناخت انواع نوار نقاله اختصاص داده شود. انواع تسمههای نقاله موارد زیر را شامل میشود:
- نوار نقاله مونتاژ (Assembly Conveyor)
- نوار نقاله EP یا منجید دار (TEXTER)
- نوار نقاله الواتوری (ELETEX)
- نوار نقاله سیمدار (SIDERFLEX یا ST)
- نوار نقاله مدولار (MODULAR BELT)
- نوار نقاله بارگیری کشتی (Ship Loader)
- نوار نقاله اسپیرال (Espiral Conveyor)
- نوار نقاله غلطکی یا رولیکی (Roller Conveyor)
- نوار نقاله بازویی (Drag Conveyor)
- نوار نقاله انعطافپذیر (Flexible Roller Conveyor)
- نوار نقاله صفحه دار (Slat Belt Conveyor)
- نوار نقاله پیچشی (Screw Conveyor)
- نوار نقاله حلزونی (Screw Conveyor)
- نوار نقاله زنجیری (Slat Conveyor)
نتیجه گیری…
در این مقاله تلاش بر آن شد که به معرفی و کاربردهای نوار نقاله در صنایع مختلف پرداخته شود. با توجه به استفاده حداکثری و ضروری بیشتر بخشها از این دستگاه پرمصرف بهتر است که برای خرید نیز به مرجعی مطمئن و استاندارد مراجعه کرد. آلفارول را میتوان فروشگاهی برتر در این حوزه معرفی کرد زیرا شاخه اصلی که این مجموعه صنعتی بهروز در آن فعالیت میکند، نوار نقاله است بنابراین شما صنعتگر یا علاقهمند گرامی میتوانید با اطمینان در درگاه اینترنتی آلفارول، سفارشات خود را ثبت کنید و با خیالی آسوده آنها را درب کارگاه یا کارخانه تحویل بگیرید.